“ورکانه” روستا رونسانسی ایران که تنها یادی از آن باقی می ماند
“ورکانه” روستا رونسانسی ایران که تنها یادی از آن باقی می ماند
با تصمیم دولت دهم، 120روستا در سراسر ایران به جهت واجد ارزش تاریخی وکالبدی به عنوان هدف گردشگری از سوی میراث فرهنگی معرفی شد و مقرر شد بنیاد مسکن انقلاب اسلامی نیز برای مرمت و احیا بافت آنها اقدام کند، در استان همدان نیز 9 روستای هدف گردشگری  به  دلیل ساختار سنگی منحصر به فرد در ایران انتخاب شدند تا کالبد آنها زیبا سازی و آماده دیدارگردشگران شود، بدون شک از بین آنان روستای ورکانه معروف ترین آنهاست که به روستای رونسانسی ایران نیز معروف است.

به گزارش خبرنگار همدان تیتر، ورکانه که در ۲۰ کیلومتری همدان واقع شده قدمتش به دوره صفویه باز می گردد و به علت وجود معادن  سنگ لاشه و استفاده اهالی از آن برای ساخت خانه هایشان چهره ای کهن و زیبا دارد،مردم آن به فارسی، لری و کردی سخن می گویند و شغل اهالی باغداری، زارعت و معدن کاوی است.

این روستا شهرت خود را فقط من باب بافت سنگی خود نمی داند بلکه محل فعالیت های مادر اسب اصیل ایرانی عرب مری لیلی قرگوزلو نیز بوده است، وی که دختر تقی خان قرگوزلو از حاکمان همدان بوده به همسری مجید خان حاکم دشت عقیلی خوزستان درآمده و این زمینه ای می شود برای علاقه وافرش به پرورش اسب تا زمان مرگ وی، مری لیلی اسطبلی زیبا در روستای ورکانه دارد که هم اکنون ثبت ملی شده و به تازگی با بازسازی مناسب در حال تبدیل به مرکز دوباره پروش اسب است.

اما هر گردشگری که به همدان می آید قصد دارد از این روستا که بخش هایی از لوکیشن سریال علل بدل در سال۹۵ بود دیدار کند و با حال هوای روستاهای کهن آشنا شود، اما این روزها حال ورکانه خوب نیست و ساخت و سازهایی خارج از ضوابط چهره آن را دگرگون کرده است.

مدیر کل اسبق بنیاد مسکن انقلاب اسلامی همدان حسن ظفری معتقد است بر اساس وظیفه محوله کار را انجام وتحویل دادیم و ونظارت بر ساخت به عهده دهیاری و میراث فرهنگی است،۱۰میلیارد تومان تا سال ۱۳۸۹ هزینه باز سازی ۹روستا هدف گردشگری استان همدان شد.

وی ادامه داد: سال ۱۳۸۹کار عمرانی احیا وبازسازی روستای ورکانه به پایانه رسید، واقعا ماسوله دومی آفریدیم اما اکنون که از آن دیدار می کنم غصه دار می شود چرا که اهالی خود  این بافت ارزشمند را حفظ نمی کنند.

رئیس شورای روستا علی کزازی نیز معتقد است با افزایش ساخت و ساز خارج از بافت قدیم، ۴ سال دیگر ورکانه‌ای وجود نخواهد داشت.

وی با اشاره به اینکه این روزها ساخت و سازها در روستای تاریخی ورکانه خارج از ضوابط بافت روستاست، اظهار کرد: بارها دهیار و شورا به اهالی اخطار داده‌اند اما گوش کسی بدهکار نیست.

کزازی دلیل استفاده‌نکردن از سنگ‌های محلی را پرهزینه بودن و راحت‌طلبی اهالی عنوان کرد و گفت: با وجود اینکه استفاده از این سنگ‌ها به دوام خانه کمک می‌کند اما باز هم از آن استفاده نمی‌کنند.

رئیس شورای روستای ورکانه با تأکید بر اینکه تلاش ما بر این است که خانه‌ها طبق بافت قدیم و با این سنگ‌ها کار کنند، افزود: اگر هم امکان استفاده از این سنگ‌ها در تمام بنا امکان ندارد، حداقل دیوارهای مقابل خانه از این سنگ‌ها استفاده شود تا بافت روستا به هم نریزد.

وی با بیان اینکه باید ارگان‌های دولتی ورود کنند تا بافت روستا به هم نخورد، گفت: با توجه به اینکه جو روستا به‌گونه‌ای است که همه قوم و خویش هستند، بنابراین فردی به دهیار و شورا توجه نمی‌کند و باید نهاد بالادستی وارد شود.

دهیارروستا نیز گفت: اهالی روستای‌ ورکانه توانایی اجرای نمای سنگی را ندارند.

داود کزاری با اشاره به اینکه با توجه به بارندگی‌های سال گذشته بسیاری از ساختمان‌های روستا خسارت دید و اهالی روستا از طرح  سیل زدگی استفاده کردند و ساخت و سازها زیاد شد اکثر ساخت‌وسازهایی که از پارسال آغاز شده، با توجه به افزایش قیمت مصالح نیمه کاره مانده است ،افزود: مهرماه سال قبل مسئولان امر از روستای ورکانه بازدیدی داشتند و مقرر شد تسهیلاتی برای اجرای نمای ساخت و سازها درنظر گرفته شود و بنیاد مسکن با همکاری میراث فرهنگی طرحی ارائه دهد.

وی با بیان اینکه در این راستا نامه نگاری‌هایی با میراث فرهنگی و بنیاد مسکن انجام داده‌ایم، گفت: امیدواریم اعتباری درنظر گرفته و تسهیلاتی داده شود تا اهالی روستا نماها را اجرا کنند و بافت سنگی روستا هم حفظ شود.

اتابک صفری تورج مدیر پایگاه مجموعه روستاهای تاریخی همدان نیز گفت: «عملیات اصلاح نما و جداره‌های روستای ورکانه بر اساس الگوهای تعیین شده قبلی و اجرای طرح جداره‌سازی که توسط مشاور تهیه شده بود، اجرا شده است.»

مدیر پایگاه مجموعه روستاهای تاریخی همدان بیان کرد: «بر این اساس از محل اعتبارات ملی پایگاه روستاهای تاریخی همدان بخشی از اصلاح این نماها توسط میراث‌فرهنگی اجرایی و قسمت باقی مانده توسط مالکان بر اساس همان الگوی اجرا شده به پایان خواهد رسید.»

صفری افزود: «بنیاد مسکن نیز به تعدادی از این مالکان، وام‌های بلاعوض و با سود اندک در صورت تکمیل نماهای مورد نظر پرداخت خواهد کرد.»

با توجه به اینکه اداره کل میراث فرهنگی همدان قصد ارائه پرونده ثب جهانی دستکندهای ارزانفود وسیما ومنظر دره اکباتان را به یونسکو ارائه دهد که یکی از شاخصه های آن وجود روستای سنگی ورکانه در این مسیر تاریخی است، به نظر میرسد در صورت ادامه رها شدن ساخت ساز در ورکانه دیری نخواهد پایید که باید با خاطرات و عکس هایش برای فرزندان ایران زمین از روستای رونسانسی ایران سخن بگوییم و همدان نیز فرصت ثبت جهانی آن را برای همیشه از دست خواهد داد.

گزارش از بهنام نادری فصیح

انتهای پیام/